ΕΠΟΧΗ ΤΗΣ ΠΤΕΡΟΡΟΙΑΣ

Η εποχή της Πτερόροιας

 

 

Ο εποχιακός κύκλος της ζωής των οικόσιτων ωδικών πτηνών συμπληρώνεται με την πτερόροια.  Οι άλλες περίοδοι είναι η αναπαραγωγή και η ξεκούραση. Η πτερόροια είναι η φυσιολογική σταδιακή διαδικασία ανανέωσης του πτερώματος των πτηνών. Η εποχή της ξεκινά τις πρώτες καυτές ημέρες του καλοκαιριού,  εξαρτάται βέβαια και από τις κλιματολογικές συνθήκες του κάθε τόπου. Πάντως στην χώρα μας ξεκινά κατά κανόνα τον Αύγουστο και ολοκληρώνεται τα τέλη Σεπτεμβρίου.

Η αλλαγή του πτερώματος είναι μία επώδυνη διαδικασία για το πουλί αλλά όπως είπαμε απολύτως φυσιολογική. Κατά συνέπεια δεν πρέπει να μας ανησυχήσει αυτή την εποχή.  Στην διάρκεια της Πτερόροιας το πουλιά σταματούν να κελαηδούν, κινούνται νωθρά έχουν υπνηλία και κνησμό ενώ το δάπεδο των κλουβιών «γεμίζει» από  φτερά.

Για εμάς τους εκτροφείς έχει πολύ μεγάλη σημασία να βοηθήσουμε τα πτηνά να ξεπεράσουν όσο το δυνατόν γρηγορότερα την πτερόροια και να αποκατασταθεί γρήγορα η φυσική τους κατάσταση για να αποκτήσουν ένα υγιές και στιλπνό πτέρωμα.

Μην ξεχνάμε ότι τα φτερά αποτελούν το 1/3 του βάρους των πουλιών και είναι ζωικός ιστός που αποτελείται από θειούχα αμινοξέα όπως η μεθειονίνη και η λυσίνη. Επομένως και εδώ η διατροφή παίζει σπουδαίο ρόλο. Θα παρατηρήσουμε ότι κατά την πτερόροια πολλές φορές τα πουλιά τσιμπολογούν την άκρη ενός πτερώματος, αυτό σημαίνει ότι στην διατροφή τους υπάρχει έλλειψη αμινοξέων και ασβεστίου. 

Πρέπει λοιπόν εκτός από το μείγμα σπόρων και την πράσινη φρέσκια τροφή που συνήθως χορηγούμε, να προσθέσουμε στην διατροφή απαραίτητα βρασμένο σφιχτό αυγό (με το τσόφλι) το οποίο πρέπει να το αλλάζουμε καθημερινά γιατί με τις υψηλές θερμοκρασίες εύκολα αλλοιώνεται. Αν αυτό είναι δύσκολο γιατί το καλοκαίρι συχνά λείπουμε, μπορούμε να δώσουμε ένα καλό μείγμα αυγοτροφής. Επίσης ένα κυπελάκι με αποστειρωμένη άμμο με σπασμένα όστρακα (πουλιέται στα pet shop) πρέπει να έχουμε μόνιμα στο κλουβί, όπως και  ένας κύβος ασβεστίου ή ένα κόκκαλο σουπιάς. Μάλιστα στο εμπόριο υπάρχουν και πολυβιταμινούχα σκευάσματα τα οποία τα χορηγούμε διαλύοντας τα στο νερό ή ανάλογα στην τροφή. Απαραίτητο δε είναι το καθημερινό μπάνιο.

Αν αμελήσουμε όλα τα παραπάνω η πτερόροια θα συνεχιστεί και τους υπόλοιπους φθινοπωρινούς μήνες και αν το πουλί το πιάσουν τα πρώτα κρύα και δεν έχει «καλά ντυθεί» όπως συνήθως λέμε τότε θα είναι πολύ ευάλωτο με ότι αυτό συνεπάγεται.

Πρέπει λοιπόν  να τηρήσουμε όλα τα προαναφερόμενα ώστε ο φτερωτός μας φίλος,  γρήγορα να ανακάμψει και να επανέλθει στην σωστή του φυσική κατάσταση ώστε να  αρχίσει γρήγορα να ξανακελαηδά.

Μην ξεχνάμε ιδιαίτερα για τα καρδερινοκάναρα, την διάρκεια της Πτερόροιας το σούρουπο να βάζουμε να ακούν  cd με φωνές αγριόπουλων για να εμπλουτισθούν οι φωνές τους όπως περιγράφουμε παρακάτω και σε παλαιότερο άρθρο.

Καλές διακοπές για όσους συνεχίζουν και καλή δύναμη για όσους έχουν επανέλθει σε φυσιολογικούς ρυθμούς.

 

 

 

 

 

ΠΟΥΛΙΑ ΚΑΙ ΚΑΙΡΙΚΑ ΦΑΙΝΟΜΕΝΑ

 

Ο καιρός μας τα χαλάει και οι απότομες εναλλαγές του καιρού επηρεάζουν αρνητικά το ζευγάρωμα των πουλιών στην φύση αλλά και δυστυχώς και των οικόσιτων δικών μας. Έτσι η πρώτη δική μου απόπειρα για γέννα μούλων ήταν αποτυχημένη.Τα αυγά ήταν άσπορα ενώ τα πουλιά πυρωμένα.  Επικοινώνησα με πολλούς φίλους εκτροφείς  του «Καρδερινοκάναρου» και αντιμετωπίζουν τα ίδια ακριβώς προβλήματα.  Σίγουρα ένας σοβαρός παράγοντας που συνετέλεσε είναι η μη σταδιακή σταθεροποίηση της  θερμοκρασίας.  Πιστεύω ότι ο καιρός επιτέλους θα φτιάξει <<θα μυρίσει  καλοκαίρι>> και το ζευγάρωμα θα πάρει την φυσιολογική ροή. Για αυτό μην απογοητεύεστε.

Με αφορμή τα καιρικά φαινόμενα θυμήθηκα ένα άρθρο του Γρηγόρη Τσούνη που αναφέρεται στην σχέση των πουλιών με την πρόγνωση του καιρού δεν ξέρω αν τα παρακάτω αληθεύουν πάντως είναι ενδιαφέροντα :

“Από την αρχαιότητα ακόμη, ο Αριστοτέλης και ο μαθητής του Θεόφραστος συγκέντρωσαν πλούσιο υλικό, σχετικά με τις καιρικές μεταβολές και τις προβλέψεις του καιρού. Το ίδιο απασχόλησε, αργότερα, τον Άρατο, τον Πτολεμαίο, τον Πλούταρχο και τον Αιλιανό, που στα έργα τους υπήρχαν πολλά μετεωρολογικά στοιχεία.

Τα πουλιά, κατά την αρχαιότητα, ήταν οι εντολοδόχοι και οι ερμηνευτές των θείων βουλών, μια και είχαν την ιδιότητα να βρίσκονται πιο ψηλά από τους ανθρώπους, κοντά στους θεούς.

Σχετικά με τις φωνές, τις πτήσεις και γενικά τις κινήσεις τους, επιικρατούσε η «άποψη» ότι αυτά προδήλωναν τα καιρικά φαινόμενα.

Κατά τον Αριστοτέλη, τον Θεόφραστο και τον Άρατο η εσπευσμένη έλευση πουλιών από το πέλαγος στα χερσαία μέρη ή η συνάθροισή τους σε λίμνες, σε όχθες ποταμών, ή η αθρόα εμφάνισή τους σε τόπους ξένους προς τη διαβίωσή τους, υπoδηλωναν την έλευση βαριάς κακοκαιρίας. Ο Αριστοτέλης αναφέρει: «Απειλουσι δε καί πνευμα λουόμενοί γε αρνιθες καί ανέμων εμβολάς ύποφαίνουσι χειμωνος δέ οντος, ες αλλήλους αρνιθες πετομενοι και δ`αλληλων  θεοντες  σημαινουσιν ευδιαν....-

Σύμφωνα με το συγγραφέα των Γεωπονικών ή Περί Γεωργίας Κασσσιανό Βάσσο Σχολαστικό: «Αι όρνιθες αι λιμνίαιαι καί αι θαλάττιαι επί ύδατος συνεχώς λουόμεναι χειμώνα δηλοϋσιν », και στά όρνεα εΙς τά πρός πέλαγος μέρη φεύγοντα χειμώνα προδηλοϋσι».

Επίσης σύμφωνα με τον αστρολογικό κώδικα του 17 ου αιώνα Catalogus codicum astrologorum Greacorum: «Όταν βλέπεις τα πουλιά και λούονται εις το χώμα, ή βροχήν ή χειμώνας σημαίνει».

Ακόμη και σήμερα οι προγνώσεις του καιρού γίνονται συχνά ανάλογα με τις κινήσεις, τις πτήσεις και τους κρωγμούς των άγριων πουλιών.

Οι Αιτωλοακαρνάνες πιστεύουν ότι: <<Άμα σκούζνε τα πλιά, θα `χουμε χμώνα».

Οι χωρικοί του Παγγαίου λένε: «Οι πέρδικες τρελαίνονται από το λάληλα όταν είναι να βρέξει».

Οι Ρεθύμνιοι ισχυρίζονται: «Τα αγριοπερίστερα φωλεύουνε σε γκρεμνά μεγάλα και σε σπηλιές. Όταν βγει μεγάλο κουστούδι (κοπάδι) έξω, τότε περιμένουμε χειμώνα ή βοριά».

Σύμφωνα με τους βοσκούς του Ανηλίου Μετσόβου: «Όταν πέφτουν πουλιά φασσιά (φάσσες) μπλούκια, θα `χουμι χμώνα».

Αντίθετα στο Σουφλί παρατηρούν: «Όταν λαλάει η δεκαοχτούρα (πιο δυνατά), ο καιρός θα καλοσυνέψει».

Οι κάτοικοι των Παξών με βεβαιότητα πιστεύουν πως: «Όταν περνούν οι αγριόγαλοι (Ωτίδες) φέρνουν την αγριοχειμωνιά».

Σύμφωνα δε με τους κατοίκους της Τριφυλλίας: «Όταν πέσουν πολλλές ξυλόκοτες (μπεκάτσες) θα `χουμε κρύο και χιόνια».

Στη Σάμο λένε: «Τα νεροπούλια όταν φωνάζουν είναι της φουρτούνας», ενώ οι κάτοικοι του Μεσολογγίου πιστεύουν ότι το κλαψιάρικο λάλημα της Τουρλίδας προμηνύει μεταβολή του καιρού προς τη βροχή.

Κατά τον Πλίνιον: «Έάν οΙ λάροι αποφεύγουν τάς θαλάσσας η τά τέλματα, σκληράν κακοκαιρiαν προμηνεύουν». Η μετεωρολογική αυτή παρατήρηση, πιθανότατα πριν από τον Πλίνιο, έγινε και από τον Θεόφραστο: «Kαι εάν εκ πελάγους 6ρνιθες φεύγουσι, χειμωνα δηλουσι».

Σήμερα οι κάτοικοι σχεδόν όλων των νησιών και της υπαίθρου πιστεύουν πως «Γλάροι στη στεριά, φουρτούνα στο πέλαγος».

Στα Γεωπονικά υπάρχει η ακόλουθη μαρτυρία: κουκουβάγια που κράζει επίμονα όλη την νύχτα σημαίνει ανομβρία

Σε πολλά σημεία της Ελλάδας λένε οι χωρικοί: «Όταν χωματίζονται τα σπουργίτια, νιώθουν κακό καιρό», ή «Όταν τα χελιδόνια πετάνε χαμηλά, θα `ρθει βροχή».

Επίσης οι κάτοικοι της Θεσπρωτίας παρατηρούν: «Όταν τα τσιόνια (οι σπίνοι) μαζεύονται στην πόρτα του σπιτιού και σκούζουν, θα πιάσει χιονούρα».

Κατά δε τον Άρατο προμηνύεται μεγάλη κακοκαιρία, όταν ο Εριθεύς καταφεύγει στα διάφορα κοιλώματα για να προφυλαχθεί.

Ο Θεόφραστος παρατηρούσε: «Χελιδόνες τη γαστρi τύπτουσαι τάς λiμνας  υδωρ σημαiνουσι ».

Αυτή η λαικη πρόγνωση αναφέρεται επίσης στον Άρατο, στον Ουάρρωνα, στον Πλίνιο, στα Γεωπονικά και στον αστρολογικό κώδικα του 17ου  αιώνα.

Σήμερα, η λαϊκή οιωνοσκοπία, που βασίζεται στις κινήσεις και τη συμπεριφορά των πουλιών, είναι ευρέως διαδεδομένη σ` ολόκληρη την Ελλάδα, και συχνά πιο πιστευτή στην ύπαιθρο χώρα από τις επίσημες μετεωρολογικές προβλέψεις. Και η ζωή  κυλά...... ...νάστε όλοι καλά.

 

 

 

Μικρά και… έξυπνα

v  Τα μικρά καρδερινοκάναρα που ξεκινούν πρώτα να χρωματίζονται  κάτω από το ράμφος τους, είναι αρσενικά. 

v  Η φωνητική εκπαίδευση των μικρών καρδερινοκάναρων γίνεται κατά κανόνα το καλοκαίρι στο μάδημα.

v   Όταν τα καρδερινοκάναρα το σούρουπο κουρνιάζουν  τότε  αφομοιώνουν καλύτερα τους εκπαιδευτικούς ήχους .

v  Σε χρονιάρικα καρδερινοκάναρα  μπορούμε να διορθώσουμε τις φωνές τους. Σε μεγαλύτερα είναι μάταιο.  

v  Τα καρδερινοκάναρα που μένουν όλο τον χρόνο έξω, έχουν δυνατότερες φωνές από αυτά που τα μπαινοβγάζουμε στο σπίτι.

 

 

v  Τα πυρωμένα θηλυκά καρδερινοκάναρα, την άνοιξη κελαηδούν και αυτά και μάλιστα πολλές φορές και δυνατά. Προσοχή μην την πατήσετε.

v  Τα θηλυκά καρδερινοκάναρα είναι οι καλύτερες παραμάνες. Πρέπει όμως πρώτα να βατευθούν.

v  Αν κατορθώσουμε και ζευγαρώσουμε καρδερίνα με κανάρα mallinois ( μαλινουά) , τα καρδερινοκάναρα αυτά έχουν  σιγανές αλλά πιο μελωδικές φωνές.

v   Όσο πιο σκούρα είναι η θηλυκιά κανάρα τόσο πιο κόκκινη «μάσκα»  αποκτούν τα καρδερινοκάναρα.

v  Το μεγάλο πρόβλημα δεν είναι να βατευθεί η κανάρα αλλά να βατέψει η αρσενικιά καρδερίνα.

v  Στις περισσότερες καρδερίνες κατά κανόνα αρέσουν οι σκουρόχρωμες κανάρες.

 

 

 

 

v  Βάζουμε εσωτερικές φωλιές γιατί η αρσενική καρδερίνα συνήθως αρέσκεται να βατεύει πάνω στη φωλιά.

v   Καρδερίνα που έχει βατέψει μια φορά στο κλουβί  ,  τις επόμενες χρονιές   ζευγαρώνει με  κανάρες όλων των λογιών  .

v  Όταν η κανάρα κάνει το δεύτερο αυγό, καλό  είναι να απομακρύνουμε την αρσενική καρδερίνα.

v  Τα καρδερινοκαναράκια τα απομακρύνουμε από την κανάρα την 23^η ημέρα.

v  Καρδερίνα που έχει μάθει να τρώει αυγό έχει πολλές πιθανότητες να  ζευγαρώσει.

v  Για να μην πάθουν οι καρδερίνες ποτέ εντερικά σε μια μικρή ταΐστρα βάζουμε μόνιμα άμμο, τριμμένο κάρβουνο και σπόρους κία ( chia).

v  Όσο μεγαλύτερη ποικιλία τροφής δίνουμε στην καρδερίνα τόσο γρηγορότερα αποβάλουμε το stress  της.

 

 

v  Είναι εντελώς απαράδεκτο να εφαρμόζουμε πρακτικές τύπου ¨μούτου¨ για να ημερέψουμε τις καρδερίνες.

v  Αντίθετα από ότι πιστεύουν οι πολλοί, την πρωτοπιασμένη καρδερίνα αν την βάλουμε σε κλούβα με άλλα πουλιά αποβάλλει το  stress  της και εγκλιματίζεται γρηγορότερα.

v  Καρδερίνα που έχει ωχρή μάσκα όσο παλιά και αν είναι, σημαίνει ότι δεν έχει αποβάλει πλήρως το στρες.

v  Τη φωλιά η θηλυκιά καρδερίνα μέχρι να γεννήσει θα τη χαλάσει και θα τη φτιάξει αρκετές φορές.

v  Την πρασινάδα στα πουλιά τη δίνουμε πάντα στεγνή προς αποφυγή διάρροιας. Τη δίνουμε σε μικρή ποσότητα και όχι περισσότερο από 2 φορές την εβδομάδα.

v  Αν έχουμε ξεχάσει την ποτίστρα αδειανή και το πουλί διψάει υπερβολικά καλό είναι να βάλουμε λίγο ζάχαρη στο νερό ανακατεύοντας καλά. Δοσολογία σε μία μικρή ποτίστρα 1/3 του κουταλάκι του γλυκού ζάχαρη.

v  Το καλύτερο παρασιτοκτόνο φθηνό  πρακτικό και αποτελεσματικό για τα κλουβιά και τις κλούβες είναι το πετρέλαιο.  Απομακρύνουμε τις τροφές και το νερό και ψεκάζουμε άφοβα τις γωνίες του κλουβιού και τις πατίστρες.  Μην φοβάστε το πουλί δεν πρόκειται να πάθει τίποτα. Ψείρα και ακάρια  για μια χρονιά δεν πρόκειται να εμφανιστούν.

 

 

H αυγοτροφή

 

Όπως έχουμε αναλύσει και στα παρακάτω άρθρα η διατροφή είναι ένας από τους σημαντικότερους παράγοντες για την υγιή εκτροφή της καρδερίνας. Η καρδερίνα έχει τις τριπλάσιες απαιτήσεις στην λήψη αμινοξέων και πρωτεϊνών από ότι το καναρίνι.

Όπως αντιλαμβανόμαστε η διατροφή με σπόρους όσο ποικιλία και να έχει δεν επαρκεί.  Στην αιχμαλωσία την μεγαλύτερη φυσική διατροφική πηγή ενεργείας πρωτεϊνών και αμινοξέων που μπορούμε εύκολα να δώσουμε είναι το αυγό. Για να θυμηθούμε και την παλιά ρήση των ‘παλαιικών’ που έλεγαν :  << Καρδερίνα που δεν τρώει αυγό  δεν ζευγαρώνει>>.

Στις καρδερίνες που πρόκειται να ζευγαρώσω από τον Φεβρουάριο και ύστερα τους παρέχω σχεδόν καθημερινά βραστό αυγό καλά σφιγμένο. Παράλληλα τους δίνω καθημερινά μείγμα αυγοτροφής.

Η αυγοτροφή που υπάρχει στο εμπόριο μπορεί να είναι  από αξιόλογες εταιρίες, είναι όμως κατά βάση για καναρίνια και καρδερινοκάναρα  αλλά όχι από πλευράς θρεπτικών συστατικών για καρδερίνες.

Προσωπικά φτιάχνω ένα μείγμα αυγοτροφής για καρδερίνες που περιλαμβάνει 2 μέρη καλής αυγοτροφής εμπορίου, 1 μέρος αηδονοτροφής που να έχει μέσα και αποξηραμένα σκουλήκια, και 1 μέρος μείγματος σπόρων όπως Κία (chia), παπαρούνα, ραδικόσπορο, και ότι άλλο εξειδικευμένο μικρό σπόρο  μπορούμε να βρούμε. Τα ανακατεύουμε καλά και το μείγμα αποκτά ένα κίτρινο-καφέ χρώμα. Θα δείτε πως μετά από λίγο καιρό θα το λατρεύουν οι καρδερίνες.

 

 

 

Μπορεί όμως να φτιάξουμε και την δική μας αυγοτροφή, αρκεί να έχουμε λίγο χρόνο και αρκετό μεράκι. Συνταγές υπάρχουν πολλές σας παραθέτω μία αρκετά εύκολη. 

Βράζουμε 10 αυγά για 15 λεπτά περίπου, ώστε να γίνουν πολύ σφιχτά. Μόλις κρυώσουν καλά αφαιρούμε το τσόφλι και τα κόβουμε στον τρίφτη ώστε να είναι κάπως χοντροκομμένα. Τα απλώνουμε σε ένα ταψί και τα βάζουμε στον φούρνο στους 50-100 βαθμούς για να τα αφυδατώσουμε και όχι να τα ψήσουμε (περίπου 1 ώρα) . Ενδιάμεσα τα ανακατεύουμε. Μετά τα αφήνουμε να κρυώσουν και αφού βεβαιωθούμε ότι είναι αποξηραμένα τα βάζουμε στο mixer ώστε να γίνουν σκόνη. Μετά προσθέτουμε 100 γραμμάρια καρύδια με αμύγδαλα καλά τριμένα. Αν θέλουμε μπορούμε να τρίψουμε και 100γρ μπισκότο αλλά και να προσθέσουμε και εξειδικευμένους σπόρους όπως περιγράψαμε πιο πάνω

 Η αυγοτροφή μας είναι έτοιμη και διατηρείτε σε ταπεράκι στο ψυγείο για περίπου ένα μήνα. 

 

 

 

Η  γνωριμία με την καρδερίνα

Η καρδερίνα είναι πουλί της οικογένειας των σπιζιδών  Η μέση καρδερίνα είναι διαστάσεων 12-13 cm με άνοιγμα φτερών 21-25 εκατοστά και βάρος 14 έως 19 γραμμάρια .

Η καρδερίνα ζει στην Ευρώπη , τη Βόρεια Αφρική,  την δυτική και κεντρική Ασία .Την συναντάμε σε ανοικτές πεδιάδες , λιβάδια, αγρούς σε μερικώς δασωμένα ημιορεινά, αλλά ακόμη και σε κήπους ημιαστικών περιοχών.  Από εκεί εισήχθη σε πολλά μέρη του κόσμου που έχουν εύκρατο κλίμα.  Τον 19ο αιώνα σμήνη από καρδερίνες μεταφέρθηκαν στην Αυστραλία, όπου οι πληθυσμοί τους γρήγορα αυξήθηκαν χάρις  τις ιδανικές συνθήκες που βρήκαν στην αυστραλιανή ήπειρο. Αργότερα μεταφέρθηκαν και στην Ν. Ζηλανδία.

Υπάρχουν 4 είδη αρχέγονης καρδερίνας :

Οι ευρωπαϊκές καρδερίνες ( European & balkanica goldfinch) είναι οι πιο μικρόσωμες αλλά και οι πιο μελωδικές, ζουν σε όλη σχεδόν την Ευρώπη καθώς και στην δυτική Ασία καθώς και στα βόρεια παράλια της Αφρικής όπως φαίνεται στο χάρτη (2.)

Ευρωπαϊκή καρδερίνα

Οι καρδερίνες της Σιβηρίας (major goldfinch) έχουν τα ίδια χρώματα με τις ευρωπαϊκές με  περισσότερο άσπρο στα μάγουλα ενώ η πλάτη τους είναι έντονα καφέ.  Είναι οι πιο μεγαλόσωμες και πιο εντυπωσιακές και συναντώνται στις υπερκαυκάσιες περιοχές. (βλ. χάρτη 1.)

καρδερίνα Σιβηρίας (major)

Οι καρδερίνες των  Ιμαλάιων (Himalaya goldfinch)  ζουν στα ημιορεινά της  κεντρικής Ασίας  και έχουν γκρίζο-καφέ στο κεφάλι πίσω από την κόκκινη μάσκα  , λείπει δηλαδή το μαύρο και άσπρο μοτίβο στο κεφάλι τους. (Βλ. χάρτη 4)

καρδερίνα Ιμαλάιων

Οι καρδερίνες της βορειοκεντρικής Ασίας (Asian goldfinch ) είναι σαν αυτές των Ιμαλάιων αλλά σαφώς μεγαλύτερες.  (βλ.χάρτη 3)

καρδερίνα βορειοκεντρικής Ασίας

 

 

 

Ο βιογεωγραφικός χάρτης της καρδερίνας

Η καρδερίνα ζει στην φύση σε σμήνη  που μπορούν να φθάσουν τα 40 ενίοτε περισσότερο. Είναι σποροφάγο πουλί καθώς προτιμά  μικρούς σπόρους  διαφόρων φυτών και θάμνων, κυρίως  ακανθωδών. Η φρέσκια πράσινη τροφή είναι επίσης στο διαιτολόγιο της, τρώει δε έντομα μόνο κατά την αναπαραγωγική περίοδο όπου χρειάζεται πλούσιες πρωτείνες για  την  διατροφή των νεοσσών ..Οι Καρδερίνες κάνουν φωλιά στα εξωτερικά κλαδιά των ψηλών δέντρων και σε πυκνούς φυλλώδεις θάμνους.  Γεννά  τέσσερα περίπου αυγά , χρώματος γαλαζοπράσινου με καστανά στίγματα τα οποία εκκολάπτονται σε 13-14 ημέρες.

αυγά καρδερίνας

 

Η αρσενική καρδερίνα μοιάζει με την θηλυκή και ελάχιστες διαφορές έχουν μεταξύ τους. Όπως φαίνεται στο παρακάτω γράφημα, το αρσενικό  έχει περισσότερο κόκκινο στο κεφάλι  (το κόκκινο θα επεκταθεί πέρα ​​από το μάτι), εμφανίζονται ελαφρώς μεγαλύτερα συνολικά, και  έχουν έντονο μαύρο στιλπνό χρώμα στο φτέρωμα στο σημείο που ενώνεται η πτερούγα με το σώμα σε αντίθεση με το θηλυκό που εκεί είναι ελαφρώς καφέ.

 

Ο μεγαλύτερος εχθρός της είναι ο άνθρωπος. Στην Ευρώπη και κυρίως στα βαλκάνια οι πληθυσμοί των καρδερίνων  χρόνο με τον χρόνο μειώνονται δραματικά λόγω της ανεξέλεγκτης λαθροθηρίας . Αν και ζει θεωρητικά περίπου  8 χρόνια,  εν τούτοις στην φύση (σύμφωνα με μελέτη που έχει γίνει για τα σπιζοειδή)  σπάνια κατορθώνει να επιβιώσει πάνω από 3 χρόνια ένεκα της μεγάλης θνησιμότητας μεγάλων πληθυσμών  τους χειμερινούς μήνες, αλλά και εξαιτίας των φυσικών απωλειών από τα διάφορα αρπακτικά.  Φαντασθείτε τώρα, πόσο μεγάλη ζημιά κάνει και ο άνθρωπος που δεν τον έχει υπολογίσει η ίδια η φύση. Μήπως άραγε ήρθε η ώρα να προβληματιστούμε όλοι μας και επάνω σε αυτό ;

καρδερίνες αιχμαλωτισμένες από λαθροθήρες

Στην βικτωριανή εποχή στην Αγγλία κατόρθωσαν να την ζευγαρώσουν για πρώτη φορά με κανάρι. Η διασταύρωση αυτή έδωσε το καρδερινοκάναρο που είναι αδιαμφισβήτητα το καλύτερο υβρίδιο (μούλος-mule) από τον συνδυασμό όλων  των άλλων ωδικών πτηνών.

Περισσότερα για την εκτροφή της και την διατήρηση της καρδερίνας μπορείτε να βρείτε στα παρακάτω άρθρα.

Οι φωνές του καρδερινοκάναρου

Οι φωνές του καρδερινοκάναρου

 

 

 

Σχετικά με τις φωνές της καρδερίνας και κατ΄ επέκταση του καρδερινοκάναρου σηκώνει πολύ συζήτηση. Εδώ θα ακούσουμε διάφορες απόψεις  και πολλές φορές δογματισμούς.

Πολλοί προσπαθούν να επιβάλουν ότι το γούστο τους  για τις φωνές  πρέπει να είναι και κανόνας. Για να  βάλουμε τα πράγματα σε μία τάξη,  σχετικά με τις φωνές θα  πρέπει να καταλήξουμε ότι όλα είναι υποκειμενικά και επαφίενται στην αρέσκεια του καθενός.

Η καρδερίνα που ζει στην φύση διαμορφώνει το κελάηδημα της από το περιβάλλον  που ζει . Έτσι για παράδειγμα οι καρδερίνες που ζουν σε ημιορεινές περιοχές και ρεματιές αποκτούν γυρίσματα αηδονιού και δενδροτσοπανάκου και θεωρούνται κατά πολλούς και οι καλύτερες.  Αυτές πάλι που ζουν σε κάμπους και αγρούς αποκτούν  φωνές παπαδίτσας, τσιχλονιού, τουρλιού κλπ.

Το  μέγεθος της καρδερίνας δεν έχει καμία σχέση με τις φωνές. Μάλιστα  οι μικρόσωμες καρδερίνες και πιο σκούρες (καρδερίνες νότιας Ελλάδας) έχουν πιο  μελωδικές  χροιές φωνής .  Άλλοι πάλι  δίνουν μεγαλύτερη σημασία στην εμφάνιση και στο μεγάλο μέγεθος του πουλιού  όπως αυτές τις  καρδερίνες στον Έβρο και της Βουλγαρίας που είναι πιο ανοιχτόχρωμες πιο εντυπωσιακές σε εμφάνιση  με πιο πολύ λευκό στα μάγουλα και στο στήθος (γραβάτα). Είναι όμως λιγότερο μελωδικές.

Πάντως όταν αποκτούμε μία καρδερίνα από την φύση,  ποτέ δεν ξέρουμε αν θα πει και τι θα πει. Ιδίως αν το πουλί είναι και μικρό δηλαδή άβαφο, τότε τα πράγματα γίνονται ακόμα πιο δύσκολα.

Στα καρδερινοκάναρα τα πράγματα είναι πιο εύκολα, γατί μπορούμε να τα εκπαιδεύσουμε με φωνές αναλόγως του γούστου μας. Στο εμπόριο πουλιούνται εκπαιδευτικά cd  με διάφορες φωνές που δεν σημαίνει όμως ότι είναι και η καλύτερη μέθοδος.

Πάντως το καλύτερο είναι να έχουμε μία καρδερίνα  ζωντανό δάσκαλο με πολύ καλές φωνές για να εκπαιδεύει τους μούλους.  Όμως αυτά τα πουλιά είναι δυσεύρετα και χρυσοπληρώνονται.  Έτσι μοιραία οι περισσότεροι όπως και εγώ  καταφεύγουν στην εκπαίδευση με cd  εξετάζοντας να έχουν όσο το δυνατόν πιο προσεχτικές φωνές .

Η εκπαίδευση γίνεται το σούρουπο τότε που το πουλί σταματά να κινείται και αρχίζει να κουρνιάζει.  Αφομοιώνει τότε καλύτερα τις φωνές.  Αυτό κατά κανόνα γίνεται το καλοκαίρι που το πουλί είναι σχετικά μικρό και μαδάει.  Επειδή το καρδερινοκάναρο είναι άκρως μιμητικό πουλί μετά από ένα μήνα συνεχούς εκπαίδευσης θα έχει υιοθετήσει μεγάλο μέρος των φωνών που άκουσε.

Κατά την γνώμη μου ένα καλό μείγμα φωνών για καρδερινοκάναρο  είναι περίπου Αηδόνι 40% , δενδροτσοπανάκος 20%, τουρλί 15%, παπαδίτσα 15%, τσιχλόνι 10%,.  Τι  πρέπει να αποφύγουμε  να έχει ένα καρδερινοκάναρο ;  σπίνο, σπουργίτι,  φανέτο, φλώρο, καναρίνι και "μάλωμα".    

Ένα καλό καρδερινοκάναρο πρέπει να έχει  τις ανωτέρω φωνές στην  ποσόστωση που περιγράψαμε , το κελάηδισμα  να έχει πλοκή και να μην είναι μονότονο. Να έχει μεγάλη διάρκεια και η ένταση και η χροιά της φωνής  να ποικίλει,   να μπορεί  να παράγει  ήχους από υψηλές και χαμηλές συχνότητες,  να πλέκει με πολύ μεγάλη τέχνη τρίλιες πάνω σε διαφορετικού ύψους νότες. Αν κατορθώσουμε δε και ζευγαρώσουμε καρδερίνα με κανάρα  μαλλινουά που έχει πολύ μελωδικές φωνές τότε το αποτέλεσμα θα είναι εκπληκτικό. Το κελάηδημα θα είναι πιο μελωδικό, πιο μελαγχολικό αυτό που λέμε το καρδερινοκάναρο θα  κλαίει τις νότες, για τους μουσικούς θα  τραγουδά βυζαντινό μέλος,  θα εκτελεί δηλαδή με έναν μοναδικό τρόπο και μοναδική εκφραστικότητα.

ΟΙ ΣΥΝΗΘΙΣΜΕΝΕΣ ΑΣΘΕΝΕΙΕΣ ΤΩΝ ΩΔΙΚΩΝ ΠΟΥΛΙΩΝ

 

Η Ασθένεια των Ματιών

Πτηνά που έχουν μολυνθεί με την ασθένεια αυτή (που ονομάζεται επίσης μυκοπλασμική επιπεφυκίτιδα) φαίνεται να έχουν κόκκινα, πρησμένα μάτια , και ρινική καταρροή.  Σε ακραίες περιπτώσεις, τα μάτια είναι κλειστά και το πουλί γίνεται τυφλό.  Επιπεφυκίτιδα μπορεί να έχει πολλές αιτίες, αλλά ο τύπος που πιο συχνά  εκδηλώνεται είναι από το βακτήριο Mycoplasma gallisepticum.  Μόνο στα πολύ πρώιμα στάδια  μπορεί να θεραπευθεί με ισχυρή δόση αντιβίωσης δοξυκυκλίνη (vibramycin ) ,τυλοσίνη σε συνδιασμό με είδος τετρακυκλίνης (tylosin chevita ) ή μόνης της (tylan ) ή ενροφλοξασίνη (baytril ).

 

Γρίπη Ευλογιάς  

Είναι η χειρότερη και πιο θανατηφόρα ασθένεια των πουλιών.

Υπάρχουν δύο μορφές της γρίπης των πτηνών.  Στην πιο κοινή μορφή, κονδυλώματα εμφανίζονται στις άπτερον περιοχές του σώματος, όπως γύρω από το μάτι, η βάση στον πρωκτό και στα πόδια.

Στη δεύτερη μορφή, πλάκες αναπτύσσουν επί της βλεννογόνου μεμβράνης του στόματος, του φάρυγγα, την τραχεία και τους πνεύμονες, με αποτέλεσμα την διαταραχή της αναπνοής και δυσκολία σίτισης.

Η γρίπη ευλογιάς προσβάλει  όλα σχεδόν τα είδη πουλιών. Στα ωδικά πτηνά αναπτύσσεται κυρίως στους μεγάλους πληθυσμούς πουλιών που βρίσκονται σε κλούβες από την εισαγωγή κάποιου που είναι και φορέας του υιού. Γρήγορα εξαπλώνεται στα άλλα πουλιά της κλούβας για αυτό συνιστάται δυστυχώς η θανάτωση  όλων και η απολύμανση της κλούβας γιατί ακόμη και αν επιζήσουν κάποια θα είναι πάντα φορείς της ασθένειας και θα εγκυμονούν κίνδυνο για τα μεταγενέστερα πουλιά.

 

Αναπνευστικές παθήσεις

 

 

Kατά κανόνα προκαλούνται από ρεύματα αέρος (κρύωμα) και λιγότερο από υιούς. Και στις δύο περιπτώσεις προσβάλει κυρίως τα καναρίνια που το αναπνευστικό τους είναι πιο ευαίσθητο και λιγότερο τις καρδερίνες και τα άλλα αγριοπούλια. Δημιουργεί άσθμα  στο πουλί που αρχίζει να είναι κακοδιάθετο και να βαριανασαίνει. Άλλα συμπτώματα που μπορεί να αναγνωρίσουμε σε πουλί με αναπνευστικό πρόβλημα είναι δύσπνοια ,συριγμοί ,βραχνή φωνή , έκκριση βλέννας στην μύτη ,το στόμα ή και τα μάτια , ήχοι σαν σπάσιμο σπόρων ενώ το πουλί δεν τρώει .Γρήγορα πρέπει να χορηγηθεί στο νερό αντιβίωση (aviomycin) για 10 μέρες περίπου και το πουλί να μεταφερθεί σε απάνεμο και σχετικά ζεστό μέρος μέχρι να αναρρώσει πλήρως.

 

Εντερικά

 Έτσι ονομάζουμε κατά κανόνα  τις λοιμώξεις του γαστρεντερικού συστήματος των πουλιών. Είναι η πιο συνηθισμένη ασθένεια των ωδικών πουλιών και ιδιαίτερα της καρδερίνας που έχει πολύ ευαίσθητο γαστρεντερικό.  Προκαλείται από μικρόβια όπως της Σαλμονέλας( salmonella), καμπυλοβακτήρια, εντερόκοκκους , σταφυλόκοκκους κλπ. Τα άρρωστα πτηνά μπορεί να εμφανίζονται κακοδιάθετα, και φουσκωμένα  , ληθαργικά και εύκολα μπορεί να τα πιάσει  κανείς.  Κυρίως οφείλεται στην έλλειψη καθαριότητας των κλουβιών από κουτσουλιές στις ταΐστρες και στο νερό. 

Συνήθως δύσκολα μπορούμε να ξεχωρίσουμε την αιτία του προβλήματος , χωρίς ειδικές εξετάσεις . Χωρίς να είναι δεδομένο ,οι μικροβιακές λοιμώξεις προκαλούν πιο ραγδαία εξέλιξη στην επιδείνωση της υγείας των πουλιών. Εμφανίζονται απότομα . Στους μύκητες και στα κοκκίδια έχουμε πιο σταδιακή εξέλιξη και υποτροπή εκτός αν πχ έχουμε περίπτωση megabacteria στο οποίο έχουμε περιόδους έξαρσης της νόσου , με τα προσβεβλημένα πουλιά σε ελάχιστες μέρες να χάνουν μεγάλο μέρος του βάρους τους και να πεθαίνουν . Όλα αυτά βέβαια ,εφόσον η καθημερινή παρατήρηση διαφοροποιήσεων στην συμπεριφορά των πουλιών είναι δεδομένη. Παρατηρήσεις όπως η έλλειψη διάθεσης ή και η υπερβολική διάθεση για τροφή σε σχέση με τις προηγούμενες μέρες ,πρέπει να μας θορυβήσουν ,καθώς επίσης η αύξηση της κατανάλωσης νερού ,η στάση του κορμιού του ( όπως κατεβασμένα φτερά ,ανορθωμένο πτέρωμα , ύπνος στη διάρκεια της ημέρας , αχώνευτη τροφή αναμιγμένη με κουτσουλιά ,εμετική διάθεση ,τοπική έντονη πτερόρροια ή φαγούρα ,η αλλαγή στην εμφάνιση ή την οσμή της κουτσουλιάς κλπ

Αν φυσήξουμε το άρρωστο πουλί στην κοιλιά θα παρατηρήσουμε μελάνιασμα και πρήξιμο των αγγείων, αλλά και παράλληλης ύπαρξης << καρίνας >> στο οστό μπροστά από τους πνεύμονες.

Οι φαρμακευτικές ουσίες που χρησιμοποιούνται σε προβλήματα του γαστρεντερικού είναι :

Αντιβιώσεις : Ενροφλοξασίνη (baytril ) , τριμεθοπρίμη-σουλφομεθοξαζολη (bactrimel -septrin ) ,τριμεθοπρίμη -σουφλοχλωρπυριδαζίνη (cosumix plus ) , Γενταμυκίνη ( tabernil gentamycina ) ,αμοξιλινη - κλαβουνικό οξύ (augmentin ) και χλωραμφενικόλη (chloramphenicol .

 

η ποδοδερματίτιδα (ποδάγρα)

 

 

Προκαλείται τις ζεστές μέρες του καλοκαιριού από ένα ακάριο που αναπτύσσεται από την μη τήρηση κανόνων καθαριότητας της κλούβας. Εκδηλώνεται με σταδιακή διόγκωση των δακτύλων του πουλιού και τον σχηματισμό φολίδων. Αν δεν αντιμετωπιστεί έγκαιρα παρουσιάζεται και περιμετρικά του ματιού και προσβάλει όλο τον πληθυσμό που βρίσκεται στην κλούβα.

Αντιμετωπίζεται με ειδική αλοιφή με βάση την βαζελίνη που πουλιέται στα Petshop. Οι παλιοί  έβαζαν πετρέλαιο στο μολυσμένο πόδι . Πάντως προληπτικά πρέπει να πετρελαιώνουμε τακτικά τις πατίστρες των κλουβιών κατά τους καλοκαιρινούς μήνες.

 

Οι ψείρες

 

 

Αναπτύσσονται  όταν η θερμοκρασία ξεπεράσει τους 20^ο C. Κυρίως βρίσκονται κάτω από τις φτερούγες των πουλιών και απορροφούν το αίμα τους το βράδυ που κουρνιάζουν. Την ημέρα κρύβονται σε διάφορες γωνίες των κλουβιών ειδικότερα αν αυτά είναι ξύλινα. Το πουλί σταδιακά αδυνατίζει και παθαίνει υποβιταμίνωση που μπορεί να οδηγήσει  μέχρι και τον θάνατο. Πιο επικίνδυνη είναι η κόκκινη ψείρα.

Αντιμετωπίζεται απομακρύνοντας το πουλί από το κλουβί,  βάζοντας του ψειρόσκονη κάτω από τις φτερούγες στις μασχάλες, τον λαιμό και στο σημείο που αρχίζει η ουρά. Ψεκάζουμε προσεχτικά το άδειο κλουβί με εντομοκτόνο.

Πτερόροια

 

 

Κατά την πτερόροια τα πουλιά  αλλάζουν σταδιακά πτέρωμα μια φορά τον χρόνο μέσα στα πλαίσια μιας φυσικής λειτουργίας του οργανισμού τους. Αν αυτό συμβαίνει   την καλοκαιρινή περίοδο είναι απολύτως φυσιολογικό.

Αν το πουλί εξακολουθεί να έχει πτερόροια και τους μεθεπόμενους από το καλοκαίρι μήνες αυτό σημαίνει ότι έχει έλλειψη βιταμινών και ιχνοστοιχείων. Τα φτερά των πουλιών είναι ζωικός ιστός που αποτελείται από θειούχα αμινοξέα όπως η μεθειονίνη και η λυσίνη.

Χορηγούμε σταγόνες πολυβιταμίνης στο νερό για τουλάχιστον 15 ημέρες και αυγό καλά βρασμένο, σφιχτό δυο φορές την εβδομάδα που είναι   σημαντικότατη πηγή των θειούχων αμινοξέων . Το αυγό καλό είναι να  το χορηγούμε με το τσόφλι που είναι πλούσιο σε ασβέστιο.